Handen

Hier zie je het beeld “Handen” van Willem Reijers, bevestigend aan de bijna vlakke gevel van het Cygnus Gymnasium (voorheen de Eerste Christelijke LTS Patrimonium), zichtbaar aan de kant van de Wibautstraat. Wat is het verhaal over dit kunstwerk.

1) Kunstenaar en creatie

Het kunstwerk is een sculptuur getiteld “Handen” en is vervaardigd door de beeldhouwer Willem Reijers (1910–1958), een Nederlands beeldhouwer die actief was in de wederopbouwperiode. Lees meer. Reijers kreeg in 1956 de opdracht van het toenmalige schoolbestuur om het werk te ontwerpen; het ontwerp werd in september 1957 goedgekeurd. Reijers overleed in oktober 1958, kort na het ontwerp. Lees meer.

2) Productie en plaatsing

Vanwege financiële problemen bij de toenmalige school werd het werk pas in 1961 geleverd en werd daarna aan een tweede locatie van de schoolstichting, de Tweede Christelijke LTS Patrimonium aan de Jan van Breemenstraat, geplaatst. Lees meer. De erfgenamen van Reijers voerden een rechtszaak, omdat het werk niet op de beoogde locatie geplaatst was — dit leidde tot een uitspraak in hun voordeel. Als gevolg hiervan is in 1978 het kunstwerk alsnog op de oorspronkelijke beoogde locatie aan de Wibautstraat bevestigd. Lees ook hier.

3) Materiaal en symboliek

De sculptuur is vervaardigd uit brons. Reijers werkte gedurende slechts ongeveer tien jaar als beeldhouwer. Zijn oeuvre is gestileerd en experimenteel. Met “Handen” liet hij een abstract-expressionistisch werk achter, dat toont handen in diverse houdingen, gedeeltelijk verborgen achter een boom, uitstralend uit de muur. De compositie — losse handen, gedeeltelijk zichtbaar, die vanuit de muur lijken te springen — past in Reijers’ thematiek van handen en vogels, vaak als getransformeerde menselijke figuren met symbolische betekenis. Lees meer.

4) Architectonische context van de locatie

Het gebouw waarin het beeld zich bevindt, is gebouwd in 1952–1956, ontworpen door de architecten J.B. Ingwersen en C. de Geus, in opdracht van de Christelijke Stichting Patrimoniums Nijverheidsscholen. Lees meer. De architectuur is sterk geïnspireerd op Le Corbusier’s Unité d’Habitation in Marseille — de school is conceptueel een ‘leereenheid’, met pilotis (betonpilaren), brise-soleil (zonneschermen in rasterstructuur) en een verwijzende modulor-structuur. Lees meer.

5) Actuele status en restauratie

Het beeld is recent (2023) tijdelijk van de gevel verwijderd vanwege corrosie aan de ophangbevestiging en opgeslagen in een gemeenteloods in Delft. Restauratie staat gepland en bij financiering wordt het teruggeplaatst op de oorspronkelijke locatie. De school beschouwt het kunstwerk als wezenlijk onderdeel van haar architectonische identiteit. In de zomer van 2025 is het beeld teruggeplaatst.

De voorstudie van Handen is in 1956 afgerond: expressieve bronzen handen die uit de muur lijken te groeien. Het beeld is in bezig van het Kröller-Müller Museum. Lees meer.